İdeal gebelik takibi aslında gebelik öncesi gebeliğe uygunluk ve hazırlık muayenesi ile başlamalıdır. Yani gebelik planlandığında ön tetkikler ile başlanmalıdır.
Gebelik öncesi ilk değerlendirmede amacımız basit gebelik öncesi testleri uygulamak, gerekli ise aşıları tamamlamak ve ıolası hormon bozukluklarını veya enfeksiyonları tedavi etmektir. Bunun ötesinde yüksek riskli grup olarak adlandıracağımız ve gebelik takipleri standart dışı olacak aday hastalar da zamanında saptanmış olur. Yüksek riska örnek olarak; ileri yaş, obesite, tansiyon gibi kardiovasküler hastalıklar, özellikle tiroid başta olmak üzere endokrinolojik rahatsızlıkların olması, geçmiş kötü gebelik öyküsünün olması (erken doğum, gebelikte yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi, gebelik ile ilişkili diyabet veya gerçek) gibi sıralanabilir.
İlk muayene de diğer amaçlarımız;
Gebelik bir hastalık değildir hayatın oldukça güzel bir aşamasıdır. Dolayısı ile hem anneyi hem de gebeliği sıkıntıya sokmamak için, olması gerektiği kadar inceleme ve tetkikler ile takip yapılması gerekir.
Yüksek riskli olmayan bir gebelikte de ideal takip planı aşağıdaki gibidir:
1. Gebelik öncesi rutin değerlendirme,
2. Gebelik tespiti sonrası ilk 12 hafta içerisinde gebelik yaşını teyit için ultrasonografi,
3. 12-14. Haftalar arası kromozomal anormallik riski hesaplaması için tarama testi (ikili test, uygun olmayan hastalarda üçlü ve dörtli tarana testlerine de geçilkebilir),
4. Bu test sonrası gerekli ise anne kanında bebek DNA’sını inceleyerek kromozomal hastalık tespiti,
5. 18.-20. Haftalar araında detaylı ultrasonografi,
6. 24-28. Haftada gerekli görülen gebelik diyabeti için test,
7. 32. Hafta civarında gelişim geriliği açısından Doppler ultrasonografi,
8. 34-36. Haftadan itibaren doğuma dek kalp atışları ve kasılmaların takip edildiği fetal monitorizasyon (NST; nonstress test),
9. 40 hf civarında ise doğum.
Bu takip planının her aşamasında yüksek risk görülürse değişiklikler yapılır. Gerektiğinde ise amniosentez, kordosentez, 2-3 günde bir dopler ultrasografi ile takip, hastanede yatırılarak takip, erken veya miadından önce planlı doğum gibi yöntemler uygulanabilir.
Her gebelik kendine özeldir ve kendine özel takip şemasına gerek duyabilir.